„Kamienie na szaniec” Aleksandra Kamińskiego to opowieść o młodych ludziach, którzy w czasie II wojny światowej poświęcili życie w walce o wolność Polski. Losy Zośki, Rudego i Alka ukazują nie tylko heroizm i determinację, ale także siłę przyjaźni i niezłomność w obliczu okupacyjnej rzeczywistości.
Młodość przerwana wojną
Główni bohaterowie – Jan Bytnar „Rudy”, Tadeusz Zawadzki „Zośka” i Aleksy Dawidowski „Alek” – to harcerze i uczniowie warszawskiego liceum im. Stefana Batorego. Wychowani w patriotycznych wartościach, marzą o przyszłości, jednak ich plany przerywa wybuch wojny we wrześniu 1939 roku.
Początkowo starają się przystosować do nowej rzeczywistości – podejmują pracę i uczą się na tajnych kompletach. Wkrótce jednak angażują się w konspirację, stając się członkami Szarych Szeregów, organizacji harcerskiej prowadzącej działalność dywersyjną przeciwko Niemcom.
Akcje dywersyjne i walka z okupantem
Chłopcy biorą udział w akcjach małego sabotażu, takich jak zrywanie niemieckich flag, malowanie haseł na murach czy rozbrajanie żołnierzy wroga. Alek wsławia się zdjęciem niemieckiej tablicy z pomnika Kopernika, co staje się symbolem oporu.
Z czasem ich działalność staje się coraz bardziej niebezpieczna – uczestniczą w wysadzaniu torów kolejowych, odbijaniu więźniów i walce z hitlerowcami. Najbardziej dramatyczne wydarzenia rozgrywają się, gdy Rudy zostaje aresztowany przez gestapo i poddany brutalnym torturom.
Akcja pod Arsenałem i tragiczny finał
26 marca 1943 roku przyjaciele organizują brawurową Akcję pod Arsenałem, aby odbić Rudego. Operacja kończy się sukcesem, lecz Rudy jest już w krytycznym stanie. Pomimo opieki lekarzy umiera tego samego dnia.
Kilka dni później ginie także Alek, ranny w trakcie akcji. Zośka, zdruzgotany stratą przyjaciół, kontynuuje walkę, lecz w sierpniu 1943 roku również traci życie podczas jednej z operacji dywersyjnych.
„Kamienie na szaniec” to opowieść o młodzieży, która musiała dorosnąć zbyt szybko, stając się bohaterami. Ich poświęcenie i odwaga do dziś pozostają symbolem patriotyzmu i niezłomności wobec zła.