„Zemsta” Aleksandra Fredry to komedia oparta na konflikcie dwóch szlachciców – Cześnika i Rejenta – którzy od lat toczą spór o zamek. Mimo licznych intryg, kłótni i śmiesznych nieporozumień, wszystko kończy się pojednaniem, głównie za sprawą miłości młodego pokolenia.
Konflikt o mur
Cześnik Raptusiewicz i Rejent Milczek są współwłaścicielami zamku, ale nie mogą dojść do porozumienia. Ich konflikt skupia się na remoncie muru – Cześnik nie chce go naprawiać, a Rejent robi to bez zgody sąsiada, co prowadzi do kolejnych kłótni i złośliwości.
Intrygi Cześnika i Rejenta
Cześnik chce się ożenić, by umocnić swoją pozycję, i wybiera Podstolinę – wdowę, która ma majątek. Nie wie jednak, że kobieta zgodziła się wcześniej poślubić syna Rejenta, Wacława. Tymczasem Rejent chce zmusić Wacława do małżeństwa z Podstoliną, nie wiedząc, że ten kocha Klarę, bratanicę Cześnika.
Wacław, chcąc być z Klarą, udaje lokaja i dostaje się do zamku Cześnika, lecz zostaje rozpoznany. Cześnik, by się zemścić, postanawia wydać Klarę za innego, a Wacława schwytać.
Finał – pojednanie wrogów
Ostatecznie Podstolina zmienia plany i porzuca zarówno Cześnika, jak i Wacława, gdy dowiaduje się, że straci majątek. Cześnik, nie chcąc dłużej walczyć, zgadza się na ślub Wacława i Klary, co doprowadza do pogodzenia się zwaśnionych sąsiadów.
„Zemsta” to komedia o absurdalnych kłótniach i intrygach szlachty, które w gruncie rzeczy są zabawne i pełne ironii. Fredro pokazuje, że choć spory mogą trwać latami, czasem wystarczy odrobina rozsądku (i miłości), by zakończyć nawet największy konflikt.