Od września w polskich szkołach ponadpodstawowych pojawił się nowy przedmiot – edukacja obywatelska. Zastąpił Historię i Teraźniejszość, ale jego cel jest zupełnie inny: ma uczyć, jak być aktywnym i świadomym uczestnikiem życia społecznego.

Wiedza, działanie i odpowiedzialność

Podręcznik „Masz wpływ”, przygotowany przez wydawnictwo Nowa Era, opiera się na trzech filarach: wiedzy, działaniach obywatelskich i projekcie edukacyjnym. Uczniowie uczą się zasad demokracji, analizują informacje, formułują opinie i realizują własne inicjatywy – od debat po kampanie społeczne. Nie ma tu miejsca na bierne zapamiętywanie dat czy definicji. Nowy przedmiot ma łączyć teorię z doświadczeniem, a nauka kończy się publiczną prezentacją efektów pracy.

Edukacja obywatelska różni się od poprzednich przedmiotów nie tylko treścią, ale i podejściem. HiT koncentrował się na historii i ideach XX wieku, podczas gdy nowy program skupia się na współczesności – na kompetencjach potrzebnych tu i teraz.

Nauczyciel jako przewodnik

W edukacji obywatelskiej rola nauczyciela zmienia się diametralnie. Nie jest już wykładowcą, lecz moderatorem i partnerem w dyskusji. W podstawie programowej zapisano 45 wymagań obowiązkowych i 36 fakultatywnych, co pozwala dopasować program do potrzeb uczniów. W praktyce oznacza to więcej miejsca na refleksję i projekty społeczne, a mniej na wypełnianie testów.

Nowy model ma rozwijać dialog, współpracę i krytyczne myślenie – umiejętności, których często brakuje w tradycyjnej edukacji.

Szkoła, która łączy się z rzeczywistością

Twórcy podręcznika podkreślają, że „Masz wpływ” ma być narzędziem wspierającym młodzież w budowaniu odpowiedzialności i zaangażowania. Każdy rozdział prowadzi ucznia od refleksji do działania – poprzez analizy zjawisk takich jak dezinformacja, dyskryminacja czy konflikty społeczne.

To przedmiot, który odpowiada na realne wyzwania współczesności: uczy empatii, współpracy i odporności informacyjnej. W tym sensie edukacja obywatelska staje się nie tylko częścią programu nauczania, lecz także zaproszeniem do kształtowania świata, w którym młodzi ludzie chcą naprawdę uczestniczyć.