„Przedwiośnie” Stefana Żeromskiego to powieść ukazująca losy Cezarego Baryki – młodego człowieka dorastającego w burzliwych czasach rewolucji i odzyskiwania przez Polskę niepodległości. To historia dojrzewania, konfrontacji marzeń z rzeczywistością oraz poszukiwania własnej drogi w nowym kraju.
Młodość w Baku i tragedia rodzinna
Cezary Baryka dorasta w Baku, gdzie jego ojciec Seweryn wyjechał w poszukiwaniu lepszego życia. W czasie rewolucji bolszewickiej chłopak początkowo ulega ideologii komunistycznej, lecz brutalne wydarzenia – głód, terror, śmierć matki – sprawiają, że traci złudzenia wobec rewolucji.
Wkrótce do Baku powraca ojciec, który postanawia zabrać Cezarego do odradzającej się Polski. Podczas wyczerpującej podróży Seweryn umiera, pozostawiając syna samego w nowym kraju.
Spotkanie z rzeczywistością Polski
Po przybyciu do Warszawy Cezary odkrywa, że Polska, którą znał z opowieści ojca o „szklanych domach” – rzekomo nowoczesnym, sprawiedliwym państwie – w rzeczywistości boryka się z biedą, nierównościami społecznymi i chaosem. Zatrzymuje się w Nawłoci, gdzie doświadcza życia ziemiańskiej elity, ale dostrzega także przepaść między bogatymi a ubogimi.
Wkrótce opuszcza to środowisko, rozczarowany jego biernością i egoizmem. Zaczyna angażować się w życie polityczne i społeczne, próbując znaleźć własne miejsce w odrodzonej ojczyźnie.
Bunt i niepewna przyszłość
Cezary stopniowo dojrzewa do buntu przeciwko niesprawiedliwości społecznej. Sympatyzuje z ruchem robotniczym, choć nie utożsamia się w pełni z żadną ideologią. W finałowej scenie powieści idzie na czele demonstracji robotników, symbolizując niepewność i chaos pierwszych lat niepodległości.
„Przedwiośnie” to opowieść o dojrzewaniu, poszukiwaniu tożsamości i rozczarowaniu rzeczywistością. Żeromski przedstawia Polskę jako kraj pełen nadziei, ale także sprzeczności, w którym młode pokolenie musi znaleźć własną drogę do przyszłości.